U Crnoj Gori, kao jednom od najvećih centara biodiverziteta Evrope, Ada Bojana nalazi se u samoj žiži tog centra i pripada teritoriji opštine Ulcinj.
U Crnoj Gori, kao jednom od najvećih centara biodiverziteta Evrope, Ada Bojana nalazi se u samoj žiži tog centra i pripada teritoriji opštine Ulcinj.
250 km2 nizijskog područja, ispresjecano sa 115 km2 kraških brda između Skadarskog jezera i Jadranskog mora, nazvano je Ada Bojana ili na Albanskom Delta Buna po rijeci koja predstavlja granicu između Albanije i Crne Gore. Priobalni pojas između dvije zemlje karakterišu prirodne dine široke trideset kilometara i povezana sa brakičnom i slatkom vodom duž rijeke Bojana.
Ali, ono na šta bih ovom prilikom htio obratiti pažnju jeste jedan detalj, mnogima nepoznat, a u svijetu simbol i Crne Gore i Ade Bojane, simbol čije je iščeznuće neminovno ukoliko mu ne posvetimo dovoljnu pažnju.
Iako Ada izaziva veliko interesovanje zbog raznovrsnih ptica, mnogo više ljudi nego što bismo uopšte pretpostavili dolazi na Adu sa samo jednim ciljem, da vidi, slika, a vrlo često i uzme jedan ili više primjeraka poskoka (Vipera ammodytes).
Ova je zmija samo svojim imenom ista kao svi ostali poskoci. Razne nijanse crvene boje, koja nekada varira i do ljubičaste čine da oni koji su ih susreli, egzotičnost i ljepotu ovih poskoka porede sa šarenolikim koralnim grebenima.
Ovaj fenomen se naziva eritrizam. Dešava se i na drugim mjestima u svijetu, kod raznih vrsta životinja, ali sve je to uticaj kombinacije raznih faktora koji vladaju na staništu i izuzetno je rijedak.
Kako se broj terarista, ljudi koji drže gmizavce kao kućne ljubimce, svake godine povećava, tako se i broj poskoka na Adi proporcionalno smanjuje, dok će kroz koju deceniju vjerovatno doći do potpunog isčezavanja populacije ovih jedinstvenih crvenih zmija.
Šta mi radimo da to spriječimo? Pa, trenutno ništa.
Ada Bojana uprkos istraživanjima koja su pokazala da predstavlja jedinstveno prirodno dobro, još uvijek nije zaštićeno podučje, a sudeći po trenutnoj situaciji mali su izgledi da će uskoro postati. Bez obzira na cilj dolaska, ulaz je dozvoljen svima, a carinska kontrola nije osposobljena za ovakve stvari.
I dok desetine ovih poskoka svake godine putuje prema nekom od evropskih gradova, dok im cijenu stavljaju ljudi čiji je cilj samo zarada na račun onoga što mi ne znamo da cijenimo,uspješno se gubi eko-simbol i eko-identitet države i uništava jedna od najboljih eko-turističkih lokacija, dok ćemo te crvene, egzotične, “ naše “ poskoke uskoro moći samo da vidimo na forumima koji se bave prodajom zmija.
Šanse da se stvari isprave uvijek postoje, ali o tome nekom drugom prilikom ako se ikada susretnemo sa pravim mogućnostima za to.
Do tada, čak i za neljubitelje zmija ( a ima vas mnogo, znam ) par slika crvenog poskoka sa Ade jer se nadam, možda subjektivno, da niko ne može poreći ovu ljepotu.