Nacionalni parkovi su predjeli posebne ljepote i značajnih i rijetkih prirodnih pojava.
Nacionalni parkovi su predjeli posebne ljepote i značajnih i rijetkih prirodnih pojava.
Oni čine ekološku i geografsku cjelinu koja se posebnim zakonom izdvaja i štiti. Prostori nacionalnih parkova Durmitora, Biogradske gore, Skadarskog jezera, Lovćena i Prokletija čine 7,7% teritorije Crne Gore.
Zahvaljujući svojim vrijednostima, nacionalni parkovi imaju ne samo nacionalni, već i međunarodni značaj. Tako se nacionalni park Durmitor sa kanjonom rijeke Tare, od 1980. godine, nalazi na UNESCO-voj Listi svjetske prirodne baštine. Rijeka Tara ima status Rezervata biosfere (MAB) od 1977. godine. Nacionalni park Skadarsko jezero ima status Značajnog ornitološkog područja (IBA) od 1989, a 1995. godine je upisan na Svjetsku listu močvara od međunarodnog značaja (RAMSAR).
Nacionalni park Durmitor
Najveći nacionalni park u Crnoj Gori, koji se od 1980. godine nalazi na UNESCO-voj Listi svjetske prirodne i kulturne baštine. Obuhvata masiv planine Durmitor, kanjone rijeka: Tare, Drage, Sušice i najviši dio kanjonske doline Komarnice, sa kojih se uzdižu brojni planinski vrhovi, od kojih je njih 48 sa preko 2.000 mnv. Najveći vrh je Bobotov kuk 2.525 mnv. Durmitor krase 18 ledničkih jezera nazvanih „gorske oči“. Kanjon rijeke Tare najveći je u Evropi i proglašen za Svjetski ekološki rezerva
Nacionalni park Biogradska gora
Pejzaž ovog prostora je sačinjen od šuma, livada, vodenih površina, planinskih vriština i rudina.
Pored Biogradskog jezera koje se nalazi u samom središtu Biogradske gore, Park krase i druga lednička jezra: Pešića, Ursulovačko (Veliko i Malo) i Šiško (Veliko i Malo).
Najveći dio Parka čini rezervat prašume i predstavlja jedno od najstarijih zaštićenih područja na svijetu, poznat kao „Knjažev zabran“ ili „Branik“.
Starost pojedinih stabala prašume, procjenjena je na preko 400 godina, od kojih su neka i preko 40m visine.
Nacionalni park Skadarsko jezero
Najveće jezero na Balkanu i ujedno jedini nacionalni park u kome dominiraju vodeni i močvarni ekosistemi. Na Jezeru živi, gnijezdi se, zimuje ili preseljava 281 vrsta ptica, pa ono ima status Područja od međunarodnog značaja za boravak ptica (IBA) i nalazi se na svjetskoj listi vodenih staništa od međunarodnog značaja (RAMSAR). U Parku živi 48 vrsta riba, 50 vrsta sisara (jedini vodeni predstavnik je vidra), brojni vodozemci, gmizavci i insekti. Skadarsko jezero ima bogatu istoriju i kulturu o čemu svjedoče brojni arheološki lokaliteti, srednjovjekovni manastri i crkve, utvrđenja i narodna arhitektura (ribarska sela, stari mostovi, mlinovi i bunari).
Nacionalni park Lovćen
Nacionalni park Lovćen prepoznatljiv je po prirodnim i kulturno-istorijskim karakteristikama. Nalazi se na spoju dvije klimatske zone, mediteranske i kontinentalne, što je uslovilo razvoj bogatog živog svijeta sa brojnim endemima. Među 1.300 biljnih vrsta, što čini 1/3 ukupne crnogorske flore, mnogo je endemičnih, reliktnih, ljekovitih, aromatičnih i medonosnih. Kulturnu baštinu karakterišu memorijalni spomenici, crkve, narodno graditeljstvo i stari putevi. Na Jezerskom vrhu (1657 mnv) nalazi se mauzolej crnogorskog vladara i pjesnika Petra II Petrovića Njegoša. Lovćenske serpentine dio su starog karavanskog puta od Kotora do Njeguša.
Nacionalni park Prokletije
Dominantna karakteristika područja Prokletija je bogatstvo i raznovrsnost flore i faune, tako da Prokletije predstavljaju ne samo centar visokoplaninskog diverziteta Balkana, već i centar biodiverziteta od evropskog i svjetskog značaja.
Na teritoriji Parka registrovano je preko 1.700 vrsta biljaka, što predstavlja 1/2 flore Crne Gore, ili nešto oko 1/5 ukupne balkanske flore. Izdvojeno je 40 tipičnih biljnih zajednica. Visokoplaninska flora pokazuje osobine drevne flore i karakteriše je veliki broj drevnih tercijernih florogenetskih tipova alpskog (Wulfenia blecicci, Anemone narcissiflora, Pinus peuce i dr.), i oromediteranskog karaktera (Potentilla alpina, Pinus heldreicheii i dr.).
(M. Novaković/www.magazinnina.me)