23
Sat, Nov

Zanimljivosti

Lasiti plato, na istoku grčkog ostrva Krit, nalazi se na nadmorskoj visini od 800 metara.

Lasiti plato, na istoku grčkog ostrva Krit, nalazi se na nadmorskoj visini od 800 metara.

KritKrit2Uprkos tome, vodena izdan je smještena plitko što zemljište zimi čini izuzetno vlažnim, a ljeti ekstremno suvim. Od početka XX vijeka, ovaj problem rješava beskrajan niz malih bijelih vjetrenjača koje su postale obilježje cijelog regiona.
Lako dostupna voda je bila velika prednost u davna vremena, pa je područje Lasiti platoa bilo stalno naseljeno, od bronzanog doba, prije 5600 godina, pa sve do XII vijeka. Nakon Četvrtog krstaškog rata (1202-1204) i osvajanja Konstantinopolja (1204), ostrvo Krit je pripalo Mletačkoj republici. Naredna dva vijeka na Kritu je rastao pobunjenički duh protiv okupatora, što je kulminiralo njihovim Krit4neobičnim odgovorom na pobunu; protjerali su stanovništvo Lasiti regiona i sravnili sa zemljom njihove kuće i usjeve.
Početkom XV vijeka izbjeglicama je dozvoljeno da se vrate iz Grčke i ponovo kultivišu zemljište. To se pokazalo kao težak poduhvat, jer su se svake zime rijeke kišnice slivale niz planine i izazivale velike poplave. Krit3Voda bi se do proljeća povlačila u plitke vodene izdani ispod površine zemlje i započinjala bi sezona velikih suša. Na Kritu se, inače, vodena izdan nalazi na tako maloj dubini da onemogućava čak i sahranjivanje pokojnika, zbog čega se oni ne ukopavaju već sahranjuju u malim kamenim mauzolejima iznad zemlje.Krit5 
Da bi donekle ublažili tako nepovoljne klimatske uslove za poljoprivredu, Mlečani su se protiv poplava izborili pravljenjem sistema odvodnih kanala koji su i danas u upotrebi. Ljetnje suše su i dalje ostale neriješen problem.
Vjetrenjače su se pojavile tek početkom XX vijeka. Kamene strukture sa karakterističnim bijelim jedrima pokazale su se kao dobro rješenje u crpljenju vode iz prirodnih rezervoara pod zemljom. Prije izgradnje vjetrenjača, jedine kulture koje su uspjevale su bile tzv. suvi usjevi, pšenica i mahunarke. Polovinom prošlog vijeka, u njihovo zlatno doba, na Lesiti platou je bilo skoro 20000 vjetrenjača. Danas ih je manje od 5000, jer su njihova mjesta zauzele moderne pumpe na struju i dizel gorivo.
Na cijelom Kritu danas jača inicijativa da se vjetrenjače obnove i ponovo uđu u masovnu upotrebu kao neprevaziđene alatke u poljoprivredi i kulturno nasleđe stanovnika istočnog Krita.

(Dnevna doza geografije)

Nemate pravo da postavite komentar