Poznate pod nazivom „čarobni krugovi“, ove neobične mrlje mogu se vidjeti u pustinji Namib između Angole i sjeverozapadnog dijela južne Afrike, a jednom kada se stvore mogu tu ostati i decenijama.
Poznate pod nazivom „čarobni krugovi“, ove neobične mrlje mogu se vidjeti u pustinji Namib između Angole i sjeverozapadnog dijela južne Afrike, a jednom kada se stvore mogu tu ostati i decenijama.
Pitanje šta tačno uzrokuje ove promjene na tlu dugo je mučilo naučnike, a u novoj studiji objavljenoj u magazinu Science otkriveno je da bi iza ovih misterioznih prstenova mogla da stoji vrsta pjeskovitih termita Psammotermes allocerus.
Naučnici su ponudili mnogo ideja o porijeklu ovih krugova, od vegetativnih promjena do mrava mesojeda. Ideja o termitima postojala je i ranije, ali nije bilo dovoljno dokaza koji bi podržali ovu teoriju.
Dok je proučavao čudne oblike i pojave, biolog sa univerziteta u Hamburgu Norbert Jurgens, primetio je da gde god naiđe na „mrlje od blata“ (opustošen centralni deo krugova), tu su i pustinjski termiti.
Jurgensen je merio količinu skladištene vode u blatu od 2006. do 2012. godine i otkrio da se u 100 cm blata zadržava i do 5 cm vode, čak i tokom najsušnijih perioda u godini.
Kada nema trave da apsorbuje kišnicu i da je zatim vrati u vazduh isparavanjem, sva voda se skuplja u pjeskovitom blatu. Ovo vlažno okruženje pogodno je za termite i održi ih u životu tokom teške sušne sezone, dok trava opstaje na ivicama krugova.
Juergens je, takođe, proučavao i sve žive organizme pronađene u krugovima, a pustinjiski termiti bili su jedina vrsta koja se mogla sresti baš svaki put.
Osim toga, otkrio je i da mrlje sadrže naslage stvrdnutog pjeska, hranljive materije biljaka i podzemne tunele – sigurne znake postojanja pješčanih termita. Oni su se hranili korenom trave, što je uzrokovalo stvaranje opustošenih krugova, ali zašto je u pitanju baš ovaj oblik, nije poznato.
„Ove novosti su koristan dodatak istraživanju porekla magičnih krugova“, kaže Ivet Nod, hemičar na univerzitetu Južne Afrike, koja nije bila uključena u studiju.
Ona međutim dodaje da studija ipak ne odgovara na ključno pitanje - šta tačno izazova sušenje biljaka, odnosno stvaranje magičnih krugova.
Uprkos tome što je Jurgen uvjeren da su termiti uzrok stvaranja krugova, moguće je i da se oni prosto u njima nastanjuju, nakon što se priroda tla izmijeni.