21
Thu, Nov

U svijetu

Takla Makan (užeš a ne izađeš) je pješčana pustinja u centralnoj Aziji, u Tarimskoj kotlini između planine Kven Lun na jugu, Tjen Šan na severu i Pamir na zapadu.

Takla Makan (užeš a ne izađeš) je pješčana pustinja u centralnoj Aziji, u Tarimskoj kotlini između planine Kven Lun na jugu, Tjen Šan na severu i Pamir na zapadu.

PustinjaDrugi nazivi za Takla Makan su i “Tačka bez povratka”, “Pustinja smrti”, “Napušteno mjesto” i “Mjesto ruševina”. 

Ukupna površina pustinje iznosi oko 337.000 km². Proteže se više od 1500 km u dužinu i 600 km u širinu. Teritorijalno pripada NR Kini. Ujedno je i druga najveća svetska pustinja koja se sastoji od pokretnih pješčanih dina. U djelovima pustinje pjesak može da se nagomila i do visine od 300 m. 

Udjes a ne izadjesNa istoku se otvara tarimska kotlina, pa je na ivičnom dijelu pustinje smješteno jezero Lop Nur (tzv. Lutajuće jezero) u koje se uliva rijeka Tarim. Jezero Lop Nur je sada skoro isušeno, a nekada je bilo mnogo veće i predstavlja ostatak velikog glacijalnog Tarimskog jezera. Voda koja utiče u basen Tarim nikuda ne ističe (endoreizam), tako da su se tokom godina postepeno gomilali sedimenti. U Lop Nuru se nalazi kineski poligon za testiranje nuklearnog oružja. 


udjes a ne izadjes1Takla Makan se nalazi u oblasti u kojoj preovladava pustinjska klima, prema klasifikaciji klimata ruskog botaničara i klimatologa Vladimira Petroviča Kepena. Kepenova podjela, je jedna od najkorišćenijih kategorizacija klimatskih tipova na Zemlji.

Visinom od 154 m ispod nivoa mora to je jedno od najnižih i najtoplijih mjesta na svijetu, budući da leži u kišnoj sjenci Himalaja. Kiša rijetko pada, a temperature nedjeljama mogu biti iznad 40 stepeni. Snijeg je u pustinji prava rijetkost ali tokom kineskih zimskih oluja 2008. ova pustinja je prvi put u cjelini bila prekrivena tankim slojem snijega od oko 4 cm, dok se temperatura spustila do -26 C. 

udjes a ne izadjes12Na formiranje pustinja u ovom području utiče više činilaca, a prije svega izrazita kontinentalnost (velika udaljenost od mora) i reljefna zatvorenost (planine visine i do 7.000 m) što uslovljava da je u ovoj oblasti veoma mala količina padavina.
 
Malobrojno nomadsko stanovništvo koje se bavi stočarstvom pretežno naseljava ivične djelove pustinje. Poljoprivreda nije razvijena zbog suše, a gustina naseljenosti je rijetka.

U pustinji su otkrivena nalazišta mumija iz bronzanog doba kao i najstariji sir na svijetu (iz 1615. godine p.n.e.). Sir je bio vakumiran vjekovima, gdje su ga suv vazduh, slana zemlja i grobnica čuvali od raspadanja. 

I na kraju, vjerovatno prevod riječi Takla Makan u savremeno vrijeme više ne važi. Naročito za njene djelove, s obzirom da kroz pustinju prolazi železnička pruga i asfaltirani put (izgrađeni radi eksploatacije naftnog bogatstva koje leži ispod pustinje). Poznati karavanski Put svile, koji je povezivao Kinu i centralnu Aziju sa Evropom, prolazio je severnim i zapadnim rubom Takla Makana.

 

Nemate pravo da postavite komentar