Raško Dimitrijević bio je jedan od najboljih srpskih besjednika i prevodilaca čiji je život bio posvećen literaturi, muzici i planinarstvu, profesor na Katedri za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta u Beogradu, strastveni planinar i doajen alpinizma tridesetih godina prošlog vijeka.
Raško Dimitrijević bio je jedan od najboljih srpskih besjednika i prevodilaca čiji je život bio posvećen literaturi, muzici i planinarstvu, profesor na Katedri za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta u Beogradu, strastveni planinar i doajen alpinizma tridesetih godina prošlog vijeka.
Raško Dimitrijević rođen je u Beogradu 15. marta 1898. godine. Studirao je književnost u Parizu i Strazburu.
Povodom dvije decenije od upokojenja profesora Dimitrijevića 31.05.2008 godine, održano je predavanje o njegovom liku i djelu na kome je između ostalog rečeno:
"Bio je jedan od naših najboljih besednika i prevodilaca, čovek koji je bio simbol najlepšeg dela Beograda, izvrsni pijanista i ljubitelj Betovena, a pre svega posvećenik literature i profesor na Katedri za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta u Beogradu."
Prevodilačkim radom počeo je da se bavi 1927. godine. Jedan je od osnivača Udruženja književnih prevodilaca Srbije 1951.
Pored bogate prevodilačke djelatnosti profesor Dimitrijević je bio strastveni planinar. Godine 1930. godine napisao je „Knjigu o planini”, poetsko djelo jednog ljubitelja prirode i planinara. „Moj prvi susret sa planinom” knjiga je koja je nastala 1935, bila je rezultat predavanja o Jastrepcu, a 1982. godine objavljen je Dimitrijevićev roman „Ka visinama i ćutanju”, koji je 35 godina držao u fioci. Stil pisanja profesora Dimitrijevića bio je unikatan. Kroz aktivnosti u planinama i iskustva koje je sa sobom nosio nakon uspješnih alpinističkih i planinarskih poduhvata, profesor Rastko Dimitrijević je pokušavao svoje impresije da prenese čitaocima u direktnom dijalogu kroz svoja djela.
Izdvojili smo par citata profesora Raška Dimitrijevića gdje se može uočiti istančani osjećaj koji je profesor imao prema prirodi i planinama:
„Velika majko Prirodo: ti koja se javljaš čoveku kao prijatelj njegovog isčezavanja i neprijatelj trajanja njegovog; ti, čije će nas stene kroz koji čas povesti neodoljivo i moćno tebi u zagrljaj, da se između neverovatnih oblika divimo svojoj slabosti, koju niko sem nas samih ne poštuje; ti što si pronašla čarobne prilike bilja i životinja da se potsmehneš čoveku, dovodeći ga u nemogućnost da te uništi;
Prirodo, čija su otkrovenja nejednako pristupačna pojedincima, stvorila si među njima neprelazne prostore slične tvojim pustinjama i morima: ja te volim majko rušiteljko! Jer pred trenutkom kad ćeš me možda zbrisati kamenom, komadom sleđenog snega ili mlazom vode, ti stvaraš u meni. Ti dižeš svet koji može da postoji samo dok ga ne izreknem, samo dok sam jak da ga ne podelim ni sa čim oko sebe, samo dok verujem u njega kao što, dete, verovah u snove radi njihove blage nejasnosti i neizvesnosti otkuda oni dolaze i ko ih šalje, pa šaputah začuđenim usnama: to sam ja stvorio.
Volim te, jer se po ovoj ljubavi razlikujem od, često nametnutih, bližnjih i ta razlika je sve ono dragoceno što svojoj duši mogu da pružim kao utehu. Volim te, jer sam ti sin i znam da je tvoje materinsko pravo da poželiš da ti zaspim u naručju.“
Nesumnjivo je profesor Rastko Dimitrijević samospoznaju svog života prisno povezivao sa osjećajem koji pruža alpinizam:
„Takvo potpuno upoznavanje sebe, takva istina oslobođenja i senke laži, to poniranje u sopstvenu ličnost na mestima gde ne može da postoji sujeta, gde se nagonski strah mora pretvarati u podstrek za borbu i održavanje života, gde sva osjećanja za koja postoje zvučna imena, ustupaju mesto nečem što je nedovoljno određeno, gde se čovek, prividno tražio smrt, otkupljuje i osposobljava za dalji život- to je duboki smisao alpinizma.“
U svom djelu „Ka visinama i ćutanju“ posebno se ističe opisivanje ćutanja kao suštinske odlike planinara i alpinista prema profesoru Dimitrijeviću:
„Svet ovaj u kome živimo i gde bismo, da nije neba, bili upućeni samo na vas i vaše logične i razumne tvorevine, dopunjujemo drugim čije postojanje možete i treba da poričete kad ste u pitanju vi- svetom naših snova koji se često ostvare i postanu život, puniji i dublji nego što je vaš. Ali mi nismo pesnici. Mi smo samo njihovi neobični saputnici. Kao oni, lutamo po visinama- kad uspemo da stignemo do ovih- ali tamo gore, gde njih čeka tražena misao i gde počinje njihova reč, tamo se mi bogatimo ćutanjem. Ono postaje najizrazitija oznaka našeg životnog poziva, i mi ga prekidamo samo u retkim trenucima. Jer mi smo planinari, alpinisti- najusamljenija bića u šarenome čovekovom društvu, neshvatljiviji nego pesnici, najnepotrebniji razumno uravnoteženoj zajednici, oni čiji poduhvati nikad ne nailaze na blagonaklono razumevanje sredine kojoj su rođenjem nametnuti.“
Iako je skoro nemoguće nabaviti knjige profesora Dimitrijevića, možemo sa sigurnošću kazati da one danas predstavljaju blago za ljubitelje čitanja i planinarenja.
Autor: R.D.